انسانشناسی رمزی در داستانهای عرفانی شیخ اشراق
نویسندگان
چکیده مقاله:
شناخت انسان ودرکحقیقتاو از موضوعات مهم نظام حکمت اشراقی محسوب میشود و بههمیندلیل سهروردی آثارش و ازجمله داستانهای رمزیاش را عمدتاً زمینهای برای فهم حقیقت و جایگاه انسان و راه رسیدن وی به کمال حقیقی قرار داده است. به عقیدهی وی، نفس نوری از انوار الهی و جوهری مجرد و روحانی، همهویت با انوار قاهره و دارای ماهیتی یکسان با نورالأنوار است که در جهان ظلمانی ماده و زندان تن گرفتار شده است. هدف حکمت، چه در قالب نظام فلسفی و چه بهصورت داستان یا هر شکل دیگری باید نجات نفس و کمال آن باشد. گرچه رمزهای بهکاررفته در داستانهای رمزی-عرفانی شیخ اشراق را میتوان در سه دستهی کلی جهانشناسی، انسانشناسی و خداشناسی گنجاند، لیکن حجم اصلی رمزها و محوریت محتوا مربوط به انسانشناسی است. بخشی از رمزها هرچند بهلحاظ شکلی با نظام فلسفهی مشائی سازگارترند، اما معنا و مقصودی که نهایتاً القا میکنند، اشراقی است. محتوای بخش دیگری از رمزها حتی با اصول فلسفی حکمه الاشراق نیز ظاهراً سازگاری ندارند. به نظر میرسد که پیشتازی روح مکاشفهگر و تخیل رمزپرداز شیخ اشراق نسبت به عقل نظامسازش، باعث شده است تا گاهی داستانهای رمزی، از آثار فلسفیاش اشراقیتر باشند.
منابع مشابه
شیخ اشراق و حکمت اشراق
این پژوهش در دو بخش اصلی تنظیم یافته است. بخش نخست، که عنوان مقدمه را دارد و طی مقاله حاضر به نظر خوانندگان می رسد، خود شامل دو بحث مقدماتی است: بحث اول به ویژگی های شخصس شیخ اشراق، از تولد تا وفات، اختصاص دارد و بحث دوم حاوی سرفصلهایی پیرامون منابع حکمت اشراق، مبادی فکری شیخ اشراق و تاثیرات کلی مکتب او بر متاخران است. در بخش دوم این مقال، که با مقاله دیگری آغازمی شود، دربارۀ نوآوریهای شیخ اشرا...
متن کاملبررسی قابلیتهای تصویری آثار رمزی شیخ اشراق سهروردی با رویکرد به داستان آواز پر جبرئیل
جبرئیل در قرآن کریم رساننده وحی الهی به پیامبر اکرم است و مقام فرشته پیامرسان را دارد. با توجه به نقش جبرئیل و فرازهایی از سوره نور در قرآن کریم سهروردی عارف و فیلسوف مسلمان قرن پنجم در داستانی تحت عنوان آواز پر جبرئیل همه کائنات را زاییده پر چپ و راست و سیاه سفید جبرئیل معرفی مینماید و با دیدگاه رمزی به تصویرسازی ذهنی و مکتوب این مضمون پرداخته است. قابلیت تصویری یک اثر به میزان و ظرفیت یک ...
متن کاملبررسی قابلیت های تصویری آثار رمزی شیخ اشراق سهروردی با رویکرد به داستان آواز پر جبرئیل
جبرئیل در قرآن کریم رساننده وحی الهی به پیامبر اکرم است و مقام فرشته پیام رسان را دارد. با توجه به نقش جبرئیل و فرازهایی از سوره نور در قرآن کریم سهروردی عارف و فیلسوف مسلمان قرن پنجم در داستانی تحت عنوان آواز پر جبرئیل همه کائنات را زاییده پر چپ و راست و سیاه سفید جبرئیل معرفی می نماید و با دیدگاه رمزی به تصویر سازی ذهنی و مکتوب این مضمون پرداخته است. قابلیت تصویری یک اثر به میزان و ظرفیت یک ا...
متن کاملمبانی اندیشۀ سیاسی شیخ اشراق
با وجود آنکه شیخ اشراق به معنای رایج کلمه، فیلسوف سیاسی نیست؛ در عین حال به دلیل اهتمام جدیاش نسبت به تعریف و تبیین جایگاه حکیم متأله در رأس هرم ریاست تامه دینی و دنیایی و نیز بواسطه ماجرای تراژیک تکفیر و قتلش (که شائبه سیاسی بودن فعالیتهای وی را تقویت نموده است) مورد توجه پژوهندگان حوزۀ اندیشههای سیاسی واقع شده است. شیخ اشراق از اندیشههای حکمی فهلویون و حکمای پارس و نیز حکمت اشراقی افلاطون...
متن کاملمعرفتشناسی از منظر شیخ اشراق
بیتردید معرفت و خردورزی همراه و همزاد آدمی، بلکه هویت و حقیقت اوست. آدمی از روز نخست به دنبال شناخت جهان و انسان و مبدأ و معاد برآمد و به واکاوی دستگاه فاهمه و ذهن خود نیز پرداخت و تا حدودی به راز و رمز معرفت پی برد. هر چند برای دانش معرفتشناسی پیشینۀ دیرینی در تاریخ دانش به عنوان شاخهای مستقل از فلسفه دیده نمیشود؛ اما امروزه معرفتشناسی یا نظریه معرفت به عنوان شاخهای مستقل از فلسفه رواج د...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 19 شماره 71
صفحات 1- 22
تاریخ انتشار 2019-08-23
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023